Prace nad pierwszym samolotem przeznaczonym do prac agrolotniczych rozpoczęły sie w Czechosłowacji w 1961 r. we współpracy dwóch firm lotniczych: Let Kunovice i Moravan (producent samolotów Zlin). Był to samolot rolniczy o udźwigu 500 kg, przeznaczony do opylania roślin, przede wszystkim za pomocą rozrzutnika odśrodkowego. Prototyp, konstrukcji inż. Smrczka, oznaczony jako XZ-37 został oblatany 29.06.1963 r.
Samolot zbudowany został w układzie dolnopłata, konstrukcji metalowej, pokrytej duraluminium i płótnem w tylnej części kadłuba, ze stałym podwoziem. Miejsce pilota z przodu za silnikiem gwiazdowym, za pilotem umieszczono zbiornik na chemikalia. Takie rozmieszczenie oferuje pilotowi bardzo dobrą widoczność, ale stanowi potencjalne niebezpieczeństwo w przypadku nagłego, awaryjnego lądowania. Za pilotem możliwe jest również umieszczenie mechanika twarzą do ogona samolotu, w konfiguracji do przebazowania.
Od 1965 r. samolot produkowany był pod oznaczeniem Zlin Z-37 "Čmelák", znany również jako LET Z-37 "Čmelák". Od 1971 r. produkowana była wersja Z-37A ze wzmocnioną konstrukcją kadłuba. Ta wersja produkowana była do 1975 r. a także w latach 1983- 1984. Wyprodukowano 677 samolotów, wliczając w to 27 egz. dwumiejscowych do szkolenia, treningu pilotów oznaczonych jako Z-37A-2.
6.09.1981 r. oblatano prototyp XZ-37T wyposażony w silnik turbośmigłowy Walter M-601B. Dwa kolejne prototypy ostatecznej wersji turbośmigłowej Z-37T "Agro Turbo", napędzane przez mocniejsze silniki Walter M-601Z, zostały oblatane 12.07. i 29.12.1983 r. Produkcja samolotu trwała w latach 1985- 1994. Zbudowano 51 egz., w tym kilka egzemplarzy dwumiejscowych Z-37T-2. Poza silnikiem wersja turbo różniła się powiększoną rozpiętością skrzydeł do 13,63 m, większą powierzchnia nośną skrzydeł, a także wyposażeniem w winglety na końcach skrzydeł.
Wersja rozwojowa tego samolotu otrzymała później oznaczenie Z-137Т.
Łącznie wyprodukowano ok. 713 egz. wszystkich wersji.
Głównym użytkownikiem Z-37 była ówczesna Czechosłowacja, później używane były w Czechach i Słowacji. Wiele samolotów zostało również wyeksportowanych, m.in. do NRD, Bułgarii, Jugosławii, Węgier, oraz Finlandii, Indii, Iraku, Nowej Zelandii, Sudanu, USA, Wielkiej Brytanii. Samolot używany głównie w pracach agrolotniczych, wykorzystywany był również jako przeciwpożarowy i holownik szybowców.
W Polsce.
Wg niepotwierdzonych źródeł, w Polsce znajdował się prawdopodobnie jeden samolot Zlin Z-37 ”Čmelák”.
Konstrukcja.
Jednomiejscowy wolnonośny dolnopłat konstrukcji metalowej.
Płat trój*dzielny składa się z prostokątnej części środkowej połączonej z kadłubem i dwóch odejmowanych części skrajnych o obrysie trapezowym i wyraź*nym wzniosie. Profil skrzydła środkowego NACA-33015 w częściach doczepnych zmienia się na 43G12A. Konstrukcja skrzydeł półskorupowa, jednodźwigarowa. Skrzydła wyposażone w klapy dwuszczelinowe. Lotki kryte płótnem.
Kabina pilota o płaskich szybach i do*brej widoczności mieści się nad krawędzią natar*cia płata przed zbiornikiem z chemikaliami. Za zbiornikiem przewidziano miejsce dla ewentualne*go przewozu mechanika.
Statecznik poziomy i ster wysokości nie dzielone.
Podwozie klasyczne stałe.
Silnik:
- XZ-37 - gwiazdowy Avia M-426 o mocy 226 kW (310 KM),
- Z-37 - gwiazdowy Avia M 462RF o mocy 232 kW (316 KM) i startowej 282 KM (380 KM),
- XZ-37T - turbośmigłowy Walter M-601B,
- Z-37T "Agro Turbo" - turbośmigłowy Walter M-601Z o mocy 360 kW (490 KM),
- Z-137T - turbośmigłowy Walter M-601Z o mocy 382 kW (520 KM).
Wyposażenie - aparatura rolnicza składa się że zbiornika chemikaliów o masie 500- 600 kg oraz trzech rodzajów wymiennych urządzeń do oprysku, opylania i rozsypywania nawozów sztu*cznych. Napęd pomp, względnie wirującego rozrzutnika do nawozów - bezpośrednio od silnika głównego przy pomocy specjalnej przekładni. Dzięki temu uniknięto stosowania zewnętrznych wiatraków, stawiających duży opór aerodynamiczny.
Dane techniczne XZ-37:
Rozpiętość - 12,22 m, długość - 8,55 m, wysokość - 2,89 m, powierzchnia nośna - 23,8 m
2.
Masa własna - 918 kg, masa całkowita - 1665-1765 kg.
Prędkość przelotowa - 180 km/h, prędkość robocza - 110-120 km/h, prędkość minimalna - 75 km/h, wznoszenie - 4 m/s, pułap praktyczny - 4000 m.
wcześniej zamieścić opisu Zlina Z-37. Oto historia powstania i dane techniczne:
) koniec fotek z MPL.
| OlyJedi
Zamieszczone przez Krakman
Super... No tyle powiem
Uprawnienia umieszczania postów
Odpowiedz z cytatem