HUGIN - jak robić panoramy

[Bodzip]

Lekcja 1


Do składania panoram jest wiele programów. Bezpłatne, są też płatne.
Bardzo dobre wyniki uzyskujemy stosując program Microsoftu ICE (Image Composite Editor).
Ponieważ ICE jak większość programów także ewoluuje, mogą zdarzyć się kłopoty z zainstalowaniem najnowszej wersji.
Sam miałem podobną przygodę - program zaktualizował się do najnowszej wersji, a po odpaleniu nie było już podglądu składanego obrazka.
Przyznam jednak, że ponieważ od lat zamiast Windowsa mam Linuksa, więc używam opensourcowego oprogramowania.


Więc Hugin.


Hugina ściągamy stąd: http://hugin.sourceforge.net/


Instalacja powinna być banalna (nie wiem, bo nie mam na Windowsie :D)


Przygotowanie zdjęć.


Nie wiem jak inni składający panoramy, ale ja zawsze stosuję pliki wynikowe jakie uzyskuję z programu wywołującego RAW-y.
I to w pełnej rozdzielczości. Pliki TIF lub PNG. Oba formaty są bezstratne, oba są akceptowane przez Hugina. Te pliki ważą po 50 - 70 MB, więc sporo.
Dlaczego tak ? Ano dlatego aby uzyskać jak największą szczegółowość.
Oczywiście spowoduje to dłuższe lub dużo dłuższe operacje przeprowadzane przez program. Prędkość wynikowa zależy oczywiście od konfiguracji i mocy obliczeniowej komputera.
Można także użyć zdjęć bezpośrednio wyplutych przez aparat (ok. 5-7 MB) w zależności od ustawień. Tracimy jednak dużo - każdy z nas wie, że z RAW-a można dużo więcej wyciągnąć. A tak, skazujemy się na to co zaprojektowali inżynierowie prodecenta sprzętu.


Konfiguracja Hugina.


Mamy dwie opcje składania zdjęć - prostą i zaawansowaną. Może na początek zaczniemy od wersji najprostszej. W kolejnych edycjach pokażę bardziej zaawansowane opcje, rzuty, kadrowanie w Huginie, automatyczne przycięcie, przycięcie HDR, prostowanie.


Wczytanie zdjęć.


Hugin po odpaleniu wygląda tak:


166810



Wczytujemy zdjęcia:


166811

Po kliknięciu na ten przycisk pokazuje się nam katalog (domyślnie ostatnio używany), w którym znajdują się zdjęcia. Wybieramy te, które mamy wczytać do programu.
Zdjęcia zaznaczamy klikając na nie myszą przy wciśniętym klawiszu Ctrl.


166814

166815


Wczytywane zdjęcia wyglądają tak:


166812

166813


Po wczytaniu zdjęć, program pokazuje je nam jako dwa (trzy lub więcej) zdjęcia leżące obok siebie. Nie ma to jeszcze nic wspólnego z panoramą.


166816


Wykorzystam powyższe zdjęcie aby przejść do kolejnej operacji. Program musi utworzyć punkty kontrolne i poprzesuwać zdjęcia tak, aby wszystkie wspólne elementy poszczególnych ekspozycji pasowały do siebie idealnie.
Klikamy więc na przycisk "Wyrównaj" i chwilę czekamy.
W wyniku otrzymujemy taki podgląd:


166817


Po prawej stronie mamy informację jak wyszło dopasowanie zdjęć, i ilu punktów kontrolnych użył program. Jako ciekawostkę podam, że jeśli Hugin napisze nam, że mamy złe dopasowanie, to proszę się nie przejmować i spróbować złożyć panoramę. W 99 % przypadków panorama będzie dobrze złożona. Ewentualnie przekręcona lub z inną deformacją - ale to w kolejnych lekcjach.


Składamy panoramę.
Cóż, pozostaje nam kliknąć na trzeci przycisk: "Utwórz zdjęcie panoramiczne"


166818


Startuje nam kolejny panel, gdzie możemy wybrać końcowe parametry zdjęcia:
- gotowy jpg
- tif lub png w celu dalszej obróbki
- kompresja lub jej brak.
- wielkość (rozmiar a co za tym idzie waga zdjęcia)


166819


Na końcu klikamy OK. Prgram podsuwa nam katalog do zapisu (domyślnie tam gdzie są zdjęcia startowe).
Wszystko idzie automatycznie, więc jak małpa klikamy zapisz lub ok :) i czekamy...


166820


Po chwili otrzymujemy zdjęcie wynikowe:


166821

c.d.n.

[gulasz]

Good job, na razie byków wielkich nie robilam, zobaczymy co będzie dalej .
Zacieram rączki i cierpliwie czekam :)

[apz]

OK w poziomie, a składa Ci on w pionie?

[Jan_S]

OK w poziomie, a składa Ci on w pionie?

składa, składa.... już nie pamiętam jak to było... 4 kadry - GP+GL+DP+DL

166825

[rados]

Również dziękuję i czekam na c.d.

[kon]

Piekna darmowa lekcja.

[luzaczek82]

Dzięki...czekam na resztę poradnika

[Bodzip]

OK w poziomie, a składa Ci on w pionie?
Ależ oczywiście że składa :) Janek już pokazał. Moje zdjęcie z galerii, ze zlotu w Łodzi. Wklejam tu, bo podobna galeria fiksuje, więc jak ma być cała lekcja to cała :mrgreen:

166826

Stałem naprzeciwko tej chałupy i strzeliłem chyba 5 zdjęć w pionie. Potem prostowanie perspektywy i wynik jak widać.

Jedziemy dalej z koksem :)

Lekcja 2.


Pozostańmy nadal przy profilu prostym.


A co zrobić, gdy fotografujemy obiektywem niesystemowym lub na analogu ?
Te same zdjęcia co powyżej spreparowałem jako jpg-i bez exifa.
Hugin zawoła aby podać mu te dane. Przykładowo robimy Samyangiem 7,5 mm dla m4/3. W poniższe okienka wpisujemy:
crop - dla Olka = x2 a dokładniej 2,003
ogniskową wpisujemy 7,5
kąt sam się nam wyliczy.
W przykładowych zdjęciach ogniskowa to 9mm, więc ją wpisujemy, crop x2. Wygląda to tak:


166827


Mamy też możliwość wybrania typu obiektywu od rektilinearnego po rybie oko. Wystraczy kliknąć na "Typ obiektywu"


166828


Dalej postępujemy jak w poprzedniej lekcji :mrgreen:


Będąc jeszcze na etapie wczytywania, ale nie tylko, bo później też jest to możliwe - mamy możliwość wykonania rzutu.
Takie najprostsze składacze panoram składają je jako prostoliniowe. Jednak... no właśnie, gdy używamy obiektywów szerokich, rzutowanie kilku-nastu zdjęć na prostą płaszczyznę powoduje mocną nieakceptowalną deformację zwłaszcza w rogach panoramy. Wygląda to jak mocno rozciągnięty obraz, no fe :roll:
Hugin pozwala nam na wybranie, wręcz podpowiada że:


166829


Mamy do wyboru różne rzuty:


166830


Dla testu zastosowałem rzut panoramiczny walcowy (rzut na płaszczyznę walca) i program napisał, że mamy złe dopasowanie.


166831


Pomimo tego, pozwoliłem programowi na spróbowanie. Wykonał źle, a plik wynikowy otrzymał przyrostek fused. Widzimy, że ścieżka jest połamana, niebo złożone nieprawidłowo, ludzie wlaźli na siebie (dopuszczalne tylko w łóżku, a nie na szlaku) :mrgreen:


166832


c.d.n

[hades]

Nie chcę się wcinać, ale dodam coś od siebie.



Będąc jeszcze na etapie wczytywania, ale nie tylko, bo później też jest to możliwe - mamy możliwość wykonania rzutu.
Takie najprostsze składacze panoram składają je jako prostoliniowe. Jednak... no właśnie, gdy używamy obiektywów szerokich, rzutowanie kilku-nastu zdjęć na prostą płaszczyznę powoduje mocną nieakceptowalną deformację zwłaszcza w rogach panoramy.


Deformacji w rogach nie da się uniknąć. Można je naciągać (ostatnio dorobili tą funkcje w Lightroom 6, można też ręcznie w GIMP-ie ), ale przy dużych zniekształceniach wygląda karykaturalnie. Najprościej mówiąc, poszczególne klatki podlegają wstępnej deformacji (podobnej do dystorsji beczkowatej). Na usunięcie tych deformacji, jeśli nie chcemy się w to wgryzać, pomaga wg. mnie jedynie odpowiednie kadrowanie.

Chciałbym też dodać coś o rzutach. Rzut prostoliniowy nadaje się tylko do dwóch zdjęć. Przy więcej niż 2 zdjęciach zrobi "sieczkę". Będzie prawidłowo poskładany, ale nienaturalnie wygięty i rozciągnięty (można sprawdzić). Najczęstszy, dobrze wyglądający rzut to cylindryczny. Ale można też wypróbować inne rzuty (zakładka 'Rzut'). Zwykle najbardziej pożądane efekty dają 'Walcowy równokątny (Merkator)'. A gdybyśmy chcieć symulować obiektywy szerokokątne pokroju 7-14 można spróbować rzutu 'Panini' i 'Walcowy równoodległościowy Panini'. Pamiętać należy, że panorama (zwłaszcza robina z ręki) nie będzie idealna. Przy obrocie w poziomie czasami skrzywi się kadr lub podniesiemy kadr powyżej linii, w której robimy panoramę. Ogólnie mówiąc zawsze coś wyskoczy poza kadr.




Wygląda to jak mocno rozciągnięty obraz, no fe :roll:
Hugin pozwala nam na wybranie, wręcz podpowiada że:

...

Mamy do wyboru różne rzuty:

...

Dla testu zastosowałem rzut panoramiczny walcowy (rzut na płaszczyznę walca) i program napisał, że mamy złe dopasowanie.


Tu należy się drobne sprostowanie (chyba wybrałeś zły zrzut ekranu). Wybór rzutu panoramy jest w zakładce Rzut. W zakładce Asystent jest wybór typu obiektywu. Wybranie na siłę złego obiektywu wprowadza zamieszanie. Program nigdy nie złoży poprawnej panoramy. Ale Hugin zwykle dobrze sobie radzi z odczytaniem exifów (warto zachować w plikach przy eksporcie z RAW lub z JPEG).

[Bodzip]

Dobrze Łukasz że się wcinasz. Wyłapałeś błąd za co Ci wdzięczny jestem.
Miałem pisać więcej o rzutach, ale mnie w większości wyręczyłeś. Jeszcze raz dzięki :)

Lekcja 3

Tryb eksperta

Do tej pory pracowaliśmy na tzw. Interfejsie prostym, proponuję przejść do trybu eksperta.
Na górnym panelu klikamy na Interfejs i wybieramy Ekspert. Pojawi się nam nowy osobny panel z wieloma możliwościami do wyboru.

166879

Wiem, że dla ludzi przyzwyczajonych do pracy w Windowsowych aplikacjach bazujących na jednym oknie jest to trochę upierdliwe. Między panelami przełączamy się myszą klikając na wystający element drugiego interfejsu, lub wybierając kombinację klawiszy: Alt + Tab.

166880

Na tym panelu w zakładce składacz mamy kilka możliwości:
oprócz formatu pliku do zapisu, kliknięcie na "Wylicz optymalną wielkość" przeliczy nam maksymalny rozmiar przy najwyższej jakości pliku wynikowego. Zawsze z tego korzystam. Zakładka złóż... wiadomo :)

O pozostałych zakładkach napiszę jutro, dziś odkurzacz wrrrr :mrgreen:

[helmuth]

166880

Na tym panelu w zakładce składacz mamy kilka możliwości: ...No dobra, do tej pory było łatwo :-P
Zaczynają się schody:
Rzut- czy to zależy od obiektywu, czy sam wybieram
Pole widzenia- czy program rozpoznaje obiektyw, czy muszę mu podać (skąd mam wiedzieć co?)
Ucięcie- czy to program określa czy ja

[Bodzip]

No dobra, do tej pory było łatwo :-P
Zaczynają się schody:
Rzut- czy to zależy od obiektywu, czy sam wybieram
Pole widzenia- czy program rozpoznaje obiektyw, czy muszę mu podać (skąd mam wiedzieć co?)
Ucięcie- czy to program określa czy ja
Heńku, po kolei :)

===============================================
Zacznę od tego, że zbudziłem się z ręką w nocniku :mrgreen:
Chciałem przygotować kolejne informacje, a tu Hugin mi się nie odpala... zonk. Wczoraj była aktualizacja systemu.
Odpalam z konsoli. System pisze, że brakuje pliku libvibraimpex.so.6
Sprawdzam w repozytorium. Tam jest tylko libvibraimpex.so.5
Wczorajsza wersja Hugina pracowała na so.5, a dzisiejsza już chce wersję 6.
Linux jest bajeczny - robimy dowiązanie symboliczne starego pliku do nowej wersji (nazwy) i już działa :)
To tyle z przygód.


Wróćmy na razie do pierwszego panelu. Tego podstawowego. Oprócz powyżej wymienionych operacji pozwala na wiele więcej.


Zakładka podgląd

166956

Hugin ma fajną opcję dopasowania płynnego przejścia w tonacji łączonych obrazów. Ania (Mysikrólik) mówiła mi kiedyś, że musiała sporo się namęczyć by ręcznie ją dopasować. Aby nie było skokowego przejścia jasności bo to dyskwalifikuje zdjęcie.
Jeśli w zakładce podglądu zafajkujemy kwadracik fotometria to na podglądzie panoramy będziemy widzieli jaka jest różnica tonalna na poszczególnych zdjęciach.
I znów, mamy fajne ułatwienie: niebieska strzałka pozwala na uśrednione dopasowanie ekspozycji, coś jak idioten auto w naszych aparatach :P Oczywiście nie musimy jej naciskać, ponieważ parametry już zostały dopasowane w momencie wyrównywania.
Najechanie myszą na podgląd panoramy pokaże jakie są różnice w tonacji, oraz w różnych odcieniach pierwsze, drugie i kolejne zdjęcia, oraz ich części wspólne.

166957

Gdy zafajkujemy "pokaż punkty kontrolne", to na podglądzie panoramy zobaczymy które punkty wybrał program, aby wyrównać i dopasować zdjęcia do siebie.
Edit CP - to nic innego jak edycja punktów kontrolnych. Można dodawać lub ujmować te punkty. Zalecane - nie tykać :D
Przycisk tło, to bajer - aktualnie jest czarne, a można sobie zmienić na jakikolwiek inny kolor.
Tyle na dziś :)

[Bodzip]

Lekcja 5.


Przepraszam, za chwilową przerwę, ale cóż, trzeba czasem coś zarobić :)


Zakładka "Układ".


W tym przykładzie, do panoramy użyłem trzech zdjęć robionych w poziomie z ręki.
Poniższy zrzut pokazuje, że program stwierdza, iż dopasowanie zdjęć jest bardzo dobre.

167170

Po przejściu na zakładkę "Układ" widzimy jak ułożyły się zdjęcia w trakcie ich wykonywania, oraz jakie zakładki są między poszczególnymi zdjęciami.

167171

I ciekawostka: nad zdjęciami mamy komunikat, właściwie informację i liniach różnych kolorów. Gdzie ona jest ?
Otóż wystarczy przesunąć suwak "skala" w lewo aby zdjęcia się rozdzieliły i pokazała się linia je łącząca.

167172

I teraz wystarczy kliknąć w tę linię aby ukazało się okno edycyjne, pozwalające do dodania/ujęcia/korekcji punktów kontrolnych łączących poszczególne zdjęcia.

167173

I jak poprzednio, sugeruję... nie tykać :D Oczywiście program będzie się starał jak najlepiej połączyć zdjęcia które mu wczytamy. Dzięki powyższemu daje nam jednak do ręki narzędzie, dzięki któremu nie musimy zdawać się na "Idioten Auto"


Zakładka "Rzut"

Tutaj mamy możliwość wyboru na jaką płaszczyznę będzie rzutowany obraz wynikowy. Można się świetnie pobawić wybierając poszczególne rzuty i klikając w przycisk "zmieść". Hugin zazwyczaj prawidłowo dobierze płaszczyznę rzutowania, więc nie powinno być potrzeby ingerencji.

167174

Ostatni przycisk to prowadnice, czyli bajki dotyczące kadrowania. Co zacz - wszyscy wiemy :D

167175

Zdjęcie będzie w moim wątku :)

c.d.n.

[jkr]

C.d.n. i koniec? Mnie interesuje to zdjęcie z postu 8, jak je robiłeś aparatem?

[Bodzip]

C.d.n. i koniec? Mnie interesuje to zdjęcie z postu 8, jak je robiłeś aparatem?
jkr taaak, kamienica w Łodzi :) składanka chyba z 5 kadrów pionowo - tzw. panorama wertykalna. Ogniskowa 14 mm z obiektywu 14-150.