Ciekawe muzea

[Operator]

Następne wozy pancerne byłego ZSRR. Nr 137 to Obiekt 266, który jest wersją czołgu ciężkiego T-10M, w którym mechaniczną transmisję zastąpiono przekładnią hydromechaniczną GMT-266 (stąd pewnie wzięła się nazwa tego wozu). Przekładnię tą zbudowano wzorując się na amerykańskiej konstrukcji firmy Allison. Po przeprowadzeniu prób nie zdecydowano się na wyposażenie czołgów w to rozwiązanie, przede wszystkim ze względu na wyższe zużycie paliwa, co przekładało się na mniejszy zasięg. Powstał tylko jeden prototypowy egzemplarz tego pojazdu w 1953 roku.
Nr 138 przedstawia działo pancerne ISU-152K (Obiekt 241K) z 1956 roku, będące zmodernizowanym działem samobieżnym ISU-152 (opis w poście #53 tego wątku). Zakres zmian w stosunku do starszej wersji obejmował między innymi : wymianę silnika na jednostkę pochodzącą z czołgu T-54 wraz z układem chłodzenia, zastosowanie innych gąsienic oraz osłon bocznych nad nimi, zmianę kształtu wieżyczki dowódcy, starsze wersje celowników zastąpiono nowszymi, wymieniono radiostację, dodano dwa dodatkowe zbiorniki paliwa itp.
Nr 139 prototypowy czołg ciężki Obiekt 277 powstały w odpowiedzi na konkurs o którym pisałem w poprzednim poście dotyczącym Obiektu 770. Zbudowano dwa egzemplarze nieco różniące się konstrukcją, z których zachował się ten widoczny na fotografii. Do ich skonstruowania użyto elementów zapożyczonych z czołgów IS-7 oraz T-10. Uzbrojenie główne stanowiła 130mm armata M-65 uzupełniona o 14,5mm karabin maszynowy KPWT. Jednostką napędową był 12 cylindrowy silnik wysokoprężny M-850 o mocy 1090KM. Wieża miała konstrukcję odlewaną, a kadłub w części przedniej był odlewany i łączony spawaniem z elementami z płyt pancernych.

[jackowlew]

Lecą czołgi.

140


141


142

[Operator]

Kontynuacja sowieckiej broni pancernej. Nr 140 przedstawia prototyp ciężkiego działa pancernego (niszczyciela czołgów) Obiekt 268, zbudowanego po II W.Ś. na bazie czołgu T-10. Uzbrojenie główne w stosunku do tamtego wozu wymieniono na 152mm armatę M-64. Jest to kolejny unikat powstały tylko w jednym egzemplarzu, który skonstruowano w 1956 roku i nigdy nie produkowanego seryjnie. Nr 141 T-10M (Obiekt 734/272), jest zmodernizowaną wersją ostatniego powojennego czołgu ciężkiego jaki wszedł do produkcji seryjnej w ZSRR, a mianowicie czołgu T-10 (Obiekt 730), znanego wcześniej jako IS-8. Model T-10M zaczęto wytwarzać w roku 1956. Miał następujące zmiany w stosunku do poprzednika : armatę 122mm D-25TA/2A17 zastąpiono 122mm M-62-T2, ciężki karabin maszynowy 12,7mm DSzKM wymieniono na 14,5mm KPWT, zamontowano mocniejszy silnik W-12-6 o mocy 750KM, w miejsce W-12-5 (700KM), dodano dwupłaszczyznowy stabilizator działa, noktowizor, a także system ochrony przed bronią masowego rażenia (ABC). W wyniku tych zmian masa tego wariantu wzrosła o 500kg do 51,5t. Nr 142 czyli ciężkie działo pancerne ISU-152 (Obiekt 241) z okresu II W.Ś. było już tu pokazane na kilku fotografiach. Zainteresowanych odsyłam do przeczytania postu nr 53 na 6 stronie tego wątku, gdzie szerzej je opisałem.

[jackowlew]

Czołgi czołgi czołgi.......

143


144


145

[Operator]

Ciąg dalszy przeglądu sowieckiej broni pancernej. Nr 143 czołg średni T-34/76 z okresu II W.Ś. Projekt opracowywano w latach 1937-1940, a produkcja seryjna trwała od 1940 do 1944 roku. W 1944 pojawiła się nowa wersja T-34/85, którą opisałem w poście #54 na 6 stronie tegoż wątku. To co wyróżniało ten wóz od innych podobnych konstrukcji w czasie gdy wchodził na uzbrojenie armii ZSRR, było bardzo dobre zaprojektowanie kształtu kadłuba i wieży, przejawiające się dużym nachyleniem płyt pancernych, co utrudniało pociskom penetrację oraz sprzyjało ich rykoszetowaniu. Kolejne nietypowe i bardzo rzadkie wówczas rozwiązanie to zastosowanie jako napędu silnika wysokoprężnego w postaci 12 cylindrowej jednostki W-2-34 o mocy 500KM (standardem wtedy były w czołgach silniki benzynowe). Pojazd jak na swoją masę miał całkiem dobrą mobilność terenową. Pierwsze serie wozów uzbrojone były w 76mm armatę L-11, zastąpioną później działem F-34 tego samego kalibru, uzupełnioną dwoma 7,62mm karabinami maszynowymi DT. Od samego początku czołg był stale ulepszany i modernizowany, co wpływało na różnice w wyglądzie pojazdu występujące pomiędzy kolejnymi wariantami. Miał na to wpływ także fakt produkcji tych wozów w kilku różnych fabrykach dokonujących własnych przeróbek w trakcie wytwarzania. Na zdjęciu widzimy wystawione przed czołgiem dwa rodzaje kół nośnych i fragmenty gąsienic.
Nr 144 w przypadku tej fotografii jestem winien sprostowanie, ponieważ widzimy na nim Obiekt 266, opisany błędnie w poście #231. Tamto zdjęcie przedstawia czołg ciężki T-10, który opiszę teraz. Na swoje usprawiedliwienie mogę dodać, iż z zewnątrz oba typy wyglądają tak samo (różnica tkwi w napędzie o czym wcześniej już wspominałem). T-10 (Obiekt 730) miał początkowo oznaczenie IS-8, zmienione po śmierci Stalina. Był ostatnim sowieckim powojennym czołgiem ciężkim jaki doczekał się seryjnej produkcji. Prototyp ukończono w 1953 roku, a wytwarzany był od 1954 do roku 1966. Powstało kilka odmian tego typu, min. wariant T-10M opisany w moim ostatnim poście.
Nr 145 T-80A (Obiekt 219A) jest współczesnym czołgiem podstawowym należącym do trzeciej generacji maszyn tego rodzaju zaprojektowanym jeszcze w czasach byłego ZSRR. Prototyp ujrzał światło dzienne w 1976, a produkowano go do 1998 roku (następcą jest T-90). Co ciekawe T-80 jest najbardziej zbliżony koncepcyjnie do T-64, jednak pomimo zewnętrznego podobieństwa jest kompletnie innym wozem. Ma on wszystkie najważniejsze cechy jakimi powinien odznaczać się nowoczesny czołg, są to między innymi : warstwowy pancerz składający się z różnych materiałów, uzupełniony dodatkowo osłoną reaktywną będącą standardowym wyposażeniem w przypadku tej maszyny, pasywny i aktywny system zakłócający przeciwpancerne pociski kierowane, gładkolufowa armata ładowana automatycznie (pozwoliło to na rezygnację z ładowniczego i zmniejszenie liczby załogi do trzech osób), skomputeryzowany system kierowania ogniem z dwupłaszczyznową stabilizacją działa umożliwiającą strzelanie podczas jazdy, pasywne przyrządy obserwacji nocnej (kamera światła szczątkowego i termowizor), tzw. power-pack (łatwo wymienny w warunkach polowych moduł napędowy), a także zastosowanie systemu ochrony aktywnej na egzemplarzach prototypowych (wozy seryjne nie były w niego wyposażone). System ten składał się z radaru wykrywającego nadlatujące rakiety kierowane oraz przeciwpocisków wystrzeliwanych ze specjalnych zasobników). Omawiając tę ciekawą konstrukcję należy wspomnieć jeszcze o dwóch awangardowych ówcześnie rozwiązaniach, a mianowicie możliwości wystrzeliwania bezpośrednio z armaty przeciwpancernych pocisków kierowanych oraz po raz pierwszy w świecie zastosowanie w seryjnych maszynach silnika w postaci turbiny gazowej (taki rodzaj napędu miał jeszcze tylko amerykański czołg M1 Abrams opracowany kilka lat później). Co ciekawe niektóre wersje czołgu wyposażone były w bardzo rzadko stosowane turbodoładowane dwusuwowe dwuwałowe silniki wysokoprężne o konstrukcji 6 cylindrowej z 12 tłokami. Taki układ pozwalał w dużym stopniu zminimalizować wymiary zewnętrzne.

[Michal_G]

Drobne uzupełnienie - T-34/76 ze zdjęcia numer 143 pochodzi (orientacyjnie) z 1942 roku. Wieża nowszego typu (z dwoma okrągłymi włazami i nowym jarzmem) ale jeszcze bez kopułki dowódcy.
Numer 145 - Operatorze, jesteś pewny że wczesne T-80 miały pancerz reaktywny, wyraźnie widoczny na zdjęciu? O ile się nie mylę dostały go dopiero T-80BW. Wersje z dieslem to T-80UD, zresztą solidnie różniące się od wcześniejszych odmian (inna wieża np).

[jackowlew]

Muzeum Kubinka

146


147


148

[Operator]

Numer 145 - Operatorze, jesteś pewny że wczesne T-80 miały pancerz reaktywny, wyraźnie widoczny na zdjęciu? O ile się nie mylę dostały go dopiero T-80BW. Wersje z dieslem to T-80UD, zresztą solidnie różniące się od wcześniejszych odmian (inna wieża np).

Pisząc o tym, że czołg był wyposażony w pancerz reaktywny dokonałem skrótu myślowego. Wcale nie miałem na myśli wszystkich wersji, czego dowodem jest chociażby zdjęcie nr 147 z ostatniej wrzutki ukazujące wczesny model T-80, który nie posiada tego rodzaju osłony. Jak słusznie zauważyłeś możliwość montażu tego typu pancerza rozpoczęła się od wariantu T-80BW. Celowo napisałem o możliwości, gdyż nie wszystkie wozy były w niego wyposażone. Pozostałe dwie fotografie przedstawiają sowieckie pojazdy pancerne z czasów II W.Ś. Nr 146 to czołg średni T-34/85 o którym wspominałem już w kilku postach (szerszy opis jest w poście #54 tego wątku). Przed wozem widzimy koła nośne kilku typów montowane w tym modelu, pochodzące z różnych okresów produkcji, a także częściowo widoczny silnik napędzający te maszyny. Nr 148 jest działem pancernym SU-100, bazującym na T-34 (to samo podwozie i napęd) uzbrojone w 100mm armatę D-10S.

[jackowlew]

Czołgi nacierają

149


150


151

[Operator]

Kolejne współczesne czołgi pochodzące z byłego ZSRR. Nr 149 T-72AW (Obiekt 176W) - ta wersja została opracowana w 1985 roku. Cechowała się wyposażeniem w pancerz reaktywny typu Kontakt-1. Nr 150 to pokazany już w poście #237 T-80 (Obiekt 219), który jest prototypem powstałym w 1976 roku. W uzupełnieniu do opisu z postu #235 dodam, że pierwsza seryjna wersja tych wozów nie posiadała w nazwie literowego przyrostka. Występował on dopiero we wszystkich następnych odmianach. Nr 151 jest prototypem czołgu T-72 oznaczonym jako Obiekt 172M (T-72 ''Ural'') z roku 1973.